وبلاگ

معبد آناهیتا متعلق به آناهیتا، الهه پاکی و محلی برای نیایش آب در شهر کنگاور در استان کرمانشاه واقع است.

آناهیتا فرشته و نگهبان آب و فراوانی و زیبایی و باروری در نزد ایرانیان دارای مقام بلند و ارجمندی بوده‌است. بقایای این پرستشگاه باشکوه که از بزرگترین بناهای سنگی در ایران است با بنایی چهار ضلعی مستطیل شکل در اندازه‌های ۲۰۹ در ۲۴۴ متر بر فراز تخت سنگ کم ارتفاع سیلیس آتشفشانی قرار دارد.

تاریخچه معبد آناهیتا

قدمت این بنا به دورهٔ اشکانی و ساسانی نسبت داده شده؛ نشانه‌ها و واژه‌های دوره ساسانی بر روی سنگ‌ها حکاکی گردیده‌است. 

معماری معبد آناهیتا

سبک معماری بنا شیوه پارتی است. معبد آناهیتا روی تپه‌ای با ارتفاع ۳۲ متر ساخته شده است.

در قسمت جنوبي بنا، پلكان دو طرفه اي به درازاي 154 متر وجود دارد كه هر دوتا پنج پله در يك بلوك سنگي ايجاد شده است. در وضع موجود تعداد سنگ پله ها در پلكان شرقي 26 پله و در پلكان غربي 21 پله مي باشد ولي با توجه به ارتفاع ديوار كه 20/8 متر از آن باقي مانده به طور يقين تعداد پله ها بيشتر از اين بوده است.

در بخش شمال شرقي بنا نيز دو رديف موازي سنگ هاي تراشيده بكار رفته كه بر وجود ورودي به عرض 2 متر در اين بخش از بنا دلالت دارد. در مركز بنا، صفه اي با جهت شرقي، غربي ساخته شده كه 93 متر درازا و 30/9 متر پهنا و بين 3 تا 5 متر ارتفاع دارد. اين صفه با لاشه سنگ هاي بزرگ كه حداقل يكي از سطوح آن صاف بوده ساخته شده است و نماي آن با ملاط گچ پوشيده شده كه جز در برخي از سطوح پائين ديوار نشاني از آن نمانده است. تصویری از معبد آناهيتا ، کنگاور بر روي صفحه اي چهارگانه اين بنا به جز فاصله بين دو رشته پلكان جنوبي، يك رديف ستون قرار گرفته است.

اين ستون ها كوتاه و قطورند. بلندي هر ستون كه شامل پايه، ساقه و سرستون مي باشند 54/3 متر و قطر هر يك از ساقه ستون ها كه استوانه اي شكل مي باشند 144 سانتي متر است.

دسترسی محلی معبد آناهیتا

معبد آناهیتا در شهر کنگاور واقع شده‌است. کنگاور در میانهٔ راه امروزی همدان کرمانشاه و بر سر راه تاریخی هگمتانه تیسفون قرار گرفته‌است.

عمارت کلاه فرنگی رشت بنایی فاخر و به یادگار مانده از اواخر دوران قاجار است. مالک اصلی پارک اکبر خان بیگلربیگی از مالکان و حکم‌رانان قدیم گیلانی بوده است که پس از این پارک به دختر او به ارث رسید و باغ در مالکیت همسر و پسرعموی ایشان، صادق خان اکبر محتشم الملک ملقب به سردار معتمد از مالکین و حکمرانان قدیم گیلان در زمان مشروطیت بود و از این تاریخ به باغ محتشم شهرت یافت و بانی عمارت را ایشان می‌دانند.

این بنا در گذشته محل سکونت تابستانی حکام و فرمانداران شهر بود که با توجه به تغییر شرایط اجتماعی جامعه مورد بهره‌برداری‌های گوناگون از جمله خانه شطرنج شهر- رستوران پارک و غیره گردیده. این عمارت بعدها توسط میراث فرهنگی گیلان تبدیل به مرکز آموزش هنرهای سنتی در سطوح استان شد.

معماری عمارت کلاه فرنگی رشت

عمارت کلاه فرنگی دارای ۴ طبقه است اما از بیرون به نظر می‌آید که ۳ طبقه دارد. طبقات اول و دوم هر یک دارای دو اتاق است و این اتاق‌ها هر یک به وسیله پنجره‌هایی نورگیری داخلی و تهویه مناسب را در فصل گرم سال فراهم می‌کنند. بلندترین اتاق این عمارت هشت‌گوش و از هر سو دارای پنجره‌هایی است که رو به باغ باز می‌شود و مصالح به کار رفته در آن آجر، چوب و گچ است.

دسترسی محلی عمارت کلاه فرنگی رشت

این باغ در جنوب شهر رشت، ضلع جنوبی پارک قدس (باغ محتشم) در کنار رودخانه گوهررود واقع شده است.

طاق بستان مجموعه‌ای از سنگ‌نگاره‌ها و سنگ‌نبشته‌های دوره‌ ساسانی است که در شمال‌غربی شهر کرمانشاه در غرب ایران واقع شده است.

طاق بستان در زبان کردی تاق وه سان گفته می‌شود. «تاق» همان طاق، «وه» به معنی از و «سان» به معنی سنگ می‌باشد و به این ترتیب «تاق وه سان» به معنی طاقی از سنگ می‌باشد.

چند صحنهٔ تاریخی از جمله تاج‌گذاری خسرو پرویز، تاج‌گذاری اردشیر دوم، تاج گذاری شاهپور دوم و سوم و هم‌چنین چند سنگ نوشته (کتیبه) به خط پهلوی کتیبه‌ای و مراسم شکار گراز توسط سوار کاران و نواختن موسیقی با آلات موسیقی چنگ در آن حک شده است.

تاریخچه ساخت طاق بستان

این مجموعه در قرن سوم میلادی ساخته شده است.

شاهان ساسانی نخست نواحی اطراف تخت جمشید را برای تراشیدن تندیس‌های خود برگزیدند، اما از زمان اردشیر دوم و شاهان پس از او طاق بستان را انتخاب کردند که در بین راه جاده‌ ابریشم قرار داشت و دارای طبیعتی سرسبز و پر‌آب بود.

طاق بزرگ طاق بستان

طاق بزرگ با سنگ نگاره تاج گذاری خسرو پرویز مهمترین اثر در طاق بستان است .

دیوار انتهای طاق بزرگ دو بخش دارد. در بخش بالایی صحنه تاج گذاری پادشاه ساساني را می بینید. پادشاه در میان بر روي سكويي ايستاده و دست چپ را بر روي قبضه شمشير گذاشته و دست راست را به طرف اهورا مزدا دراز كرده را دیده می شوند. در سمت راست او، پيكره اهورا مزدا دیده می شود. اهورامزدا دست چپ را بر روي سينه گذاشته و با دست راست حلقه روبان داري را به شاه اهداء مي كند و در سمت چپ شاه، آناهیتا ایستاده که در دست چپش سبوی آب و با دست راست حلقه ربان داری را به شاه ساسانی می بخشد. آناهیتا فرشته ی آب هاست و نمود خرمی و سرسبزی.

در زیر نقش تاج‌گذاری خسرو پرویز سواری زره‌پوش سوار بر اسب قرار دارد.

در کنارهٔ ورودی طاق، سنگ نگاره‌ای از فرشتگان بال‌دار، درخت زندگی، مجالس شکار گراز و شکار مرغان و ماهیان در مرداب و نقش‌های فیل، اسب و قایق می‌باشد که حاکی از مراسم بزم و شادی است.

طاق کوچک طاق بستان

این طاق دارای دو نقش در بالای دیوارهٔ طاق و دو کتیبه است. طاق کوچک مراسم تاج‌گذاری شاهپور دوم و سوم را به تصویر می‌کشد. شاپور دوم تاجی کنگره دار مزین به گوی بزرگی و گوشواره و گردنبند در گردن دارد.

عمارت مسعودیه طاق بستان

تا سال ۱۳۴۲ بنایی مربوط به دوران قاجار در اطراف طاق بستان وجود داشت که به عمارت مسعودیه معروف بود که توسط امام قلی میرزا عمادالدوله ساخته شده بود که به منظور نمایان ساختن آثار باستانی و آزادسازی چشمهٔ آناهیتا تخریب شد.

دسترسی محلی طاق بستان

محوطه تاریخی طاق بستان در دامنه کوهی به همین نام و در کنار چشمه ای در شمال شرقی حاشیه کنونی شهر کرمانشاه واقع شده است.

در روزگاران دور که بشر تازه یک‌جا نشین شده بود، شهری در سیستان پدید آمد که به گفته‌ی باستان‌شناسان به لحاظ بافت شهری، جمعیت، برنامه ریزی شهری و ... اولین شهر جهان بود.

شهر سوخته در ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد پایه گذاری شده و مردم این شهر در چهار دوره بین سال‌های ۳۲۰۰ تا ۱۸۰۰ قبل از میلاد در آن سکونت داشته‌اند. دورهٔ بنای این شهر بزرگ با دوره برنز تمدن جیرفت مقارن است و زروانیان در حدود ۶۰۰۰ سال پیش در این شهر زندگی می‌کرده‌اند.

جغرافیا و محیط زیست شهر سوخته

بر مبنای یافته‌های باستان‌شناسان شهر سوخته 280 هکتار وسعت دارد و بقایای آن نشان می‌دهد که این شهر دارای پنج قسمت اساسی بوده که شامل بخش مسکونی واقع در شمال شرقی شهر سوخته؛ بخش‌های مرکزی؛ منطقه صنعتی؛ بناهای یادمانی؛ و گورستان است که به صورت تپه‌های متوالی و چسبیده به هم واقع شده‌اند. هشتاد هکتار از شهر سوخته را بخش مسکونی تشکیل داده‌ است. 

شهر مزبور در روی آبرفت‌های مصب رودخانه هیرمند به دریاچه هامون و زمانی در ساحل آن رودخانه بنا شده بود. پژوهش‌ها نشان داده‌است این محوطه بر خلاف اکنون که محیط زیستی کاملاً بیابانی دارد و فقط درختان گز در آنجا دیده می‌شود، در پنج هزار سال قبل از میلاد منطقه‌ای سبز و خرم با پوشش گیاهی متنوع و بسیار مطلوب بوده و درختان بید مجنون، افرا و سپیدار فراوانی در آنجا وجود داشته‌است. دریاچه هامون در ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد دریاچه‌ای بزرگ و پرآب بوده و چندین رودخانه دائمی مانند هیرمند آنرا تغذیه می‌کرده است.

شگفتیهای شهر سوخته

• برای نخستین بار در شهر سوخته یک چشم مصنوعی متعلق به 4800 سال پیش کشف شد.
• اولین جراحی مغز در ۴۸۰۰ سال پیش در شهر سوخته انجام شده است.
• ساکنان شهر سوخته کفش تولید می‌کرده‌اند و صنعت کفاشی داشته‌اند.
• کهن‌ترین انیمیشن (جان بخشی) و تصویر متحرک در شهر سوخته یافت شده است که در این انیمیشن بزی به یک بوته گیاه نگاه می‌کند و از آن بالا می‌رود.
• برای اولین بار در ۳۰۰۰ قبل از میلاد شتر در شهر سوخته مورد استفاده قرار گرفته است.
• یک خط کش چوبی باستانی با دقت نیم میلی متر در شهر سوخته یافت شده است.
• مردمان آن روز شهر سوخته از شطرنج و تخته نرد استفاده می‌کرده‌اند.
• مراکز صنعتی مردم شهر سوخته خارج از شهر بوده است.
• تعدادی لوله‌های سفالی در شهر سوخته پیدا شده که احتمالاً جهت آب‌رسانی یا دفع فاضلاب استفاده می‌شده است.
• پارچه‌هایی که در شهر سوخته یافت شده مطلقاً در هیچ کجای ایران یافت نشده است.
• صنایعی مانند ریسندگی، خراطی، معرق‌سازی، مرمرسازی، سفال‌گری، مهرسازی، حصیربافی و ساخت ابزار فلزی در شهر سوخته رواج داشته است.

علت نامگذاری شهر سوخته

اولین بار، کلن بیت که از ماموران نظامی بریتانی بود پس از بازدید از این شهر نام آن را شهر سوخته گذاشت و به این اشاره کرد که آثار آتش سوزی را در آن دیده است. سپس باستان شناسان ایتالیایی به مدت ۱۱ سال در فاصله سال های ۱۳۴۶۶ تا ۱۳۵۷ بر روی این شهر تحقیقاتی را انجام دادند. گفته می شود که علت اصلی نابودی این شهر آتش سوزی نبوده بلکه دلیل اصلی دو عنصر آب و باد بوده که در طی سالیان این تمدن را از بین برده است.

دسترسی محلی شهر سوخته

شهر سوخته در ۵۶ کیلومتری زابل در استان سیستان و بلوچستان و در حاشیه جاده زابل - زاهدان واقع شده است.

شهر حریره با قدمت 800 ساله بازمانده شهر پیشین کیش است و در میانه کرانه شمالی جزیره قرار دارد. این شهر به نام بانویی به اسم "حریره" که زمانی ملکه این شهر بوده، نامگذاری شده است.

زمان رونق یا دوران طلایی شهر حریره کیش از قرن چهارم تا اوایل قرن دهم هجری قمری بوده‌است. وسعت این شهر باستانی ۱۲۰ هکتار است. محوطه باستانی حریره، براساس نتایج کاوشهای باستان‌شناسی انجام شده تا امروز، از مجموعه ساحلی و عمارت اعیانی ، حمام، مسجد تاریخی ، کارگاه شیشه گری و قنات‌های قدیمی تشکیل یافته‌است.

حریره از جاذبه‌های کم‌نظیر جزیره کیش است که روزگاری بندر مهم و مرکز ارتباطی میان هند و چین با ایران و اروپا بوده و امروزه بقایای آن بصورت پشته‌های خاکی بزرگ بجا مانده است.

انتخاب این بخش از جزیره برای ایجاد شهر حریره طبیعی‌ترین و معقول‌ترین انتخاب بوده است. به این دلیل که ساحل صخره‌ای مرتفع آن از سطح دریا تقریبا 10 متر بلندتر است و وجود 3 خلیج و دماغه که نقش بندرگاه طبیعی دارد و همچنین دریای نسبتاً آرام‌تری از دیگر کرانه‌ها و سواحل جزیره خود عامل شکل‌گیری شهر در ساحل شمالی شده است.