استان گیلان

۱. جغرافیا و موقعیت استان گیلان

• موقعیت: شمال ایران، بین رشته کوه البرز و دریای خزر.

• همسایگان:

  • شمال: کشورهای آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان (از طریق آستارا)

  • جنوب: استان قزوین و رشته کوه البرز

  • شرق: استان مازندران

  • غرب: استان اردبیل

• مساحت: ۱۴,۰۴۲ کیلومتر مربع.

• شهرهای مهم:

  • رشت (مرکز استان)

  • بندر انزلی (بزرگترین بندر ایران در حاشیه دریای خزر)

  • لاهیجان (شهر چای ایران)

  • ماسوله (روستای پلکانی تاریخی)

  • تالش، آستارا، فومن، صومعهسرا، رودسر، لنگرود، سیاهکل

• آب و هوا (اقلیم): 

  دارای آب و هوای معتدل مرطوب خزری (معروف به آب و هوای مدیترانه ای).

  ویژگی های آن:

  • بارندگی فراوان (بهویژه در پاییز و زمستان)

  • رطوبت بالا

  • تابستانهای معتدل و مرطوب

  • زمستانهای سرد و مرطوب

  • وجود ابرهای همیشگی در آسمان مناطق کوهپایه ای

• پوشش گیاهی: 

  جنگلهای انبوه هیرکانی (از دوران سوم زمین شناسی) که از ارزشمندترین جنگل های جهان هستند.

  همچنین شالیزارهای وسیع برنج، چایکاریها، باغات مرکبات و فندق.

• توپوگرافی: استان از دو ناحیه اصلی تشکیل شده است:

  • ناحیه کوهستانی: شامل مناطق ییلاقی زیبا مانند سوباتان، اسپین، دلفک، عمارلو و...

  • ناحیه جلگه ای: شامل زمینهای هموار و حاصلخیز ساحلی که محل کشت برنج هستند.

۲. تاریخ و فرهنگ استان گیلان

• تاریخ کهن: گیلان از دیرباز دارای تمدنی مستقل و کهن بوده است.

  در متون تاریخی از آن با نامهای "کادوسیان" و "جل" یاد شده است.

• گیلان و صفویه: 

  یکی از مهمترین نقاط عطف تاریخ گیلان، پناه دادن به شاه اسماعیل صفوی در کودکی و آغاز حرکت او برای تشکیل حکومت صفوی از این منطقه است.

• نهضت جنگل: 

  به رهبری میرزا کوچک خان جنگلی، از جنبش های مهم ضد استبدادی و استعماری در تاریخ معاصر ایران (اوایل قرن ۱۴ خورشیدی) بود که پایگاه اصلی آن در جنگل های گیلان قرار داشت.

• فرهنگ و مردمشناسی:

  • مردم: مردم گیلان عمدتاً از قوم گیلک هستند و به زبان گیلکی (از زبانهای ایرانی شمال غربی) سخن می گویند.

    در غرب استان نیز قوم تالش با زبان تالشی ساکن هستند.

  • مذهب: 

    اکثر مردم شیعه هستند، اما اقلیتی از اهل تسنن (به ویژه در غرب استان) و اقلیتی از علویان (در شرق استان) نیز زندگی می کنند.

  • مشاغل سنتی: 

    کشاورزی (به ویژه برنجکاری)، دامداری، پرورش کرم ابریشم و ماهیگیری.

  • موسیقی: 

    موسیقی محلی گیلان بسیار غنی و شاد است و با سازهایی مانند سرنا، دُهُل، قوشمه و کمانچه اجرا می شود.

  • رقصهای محلی: 

    رقص های گروهی و پرتحرک گیله مردی و تالشی بسیار معروف هستند.

۳. اقتصاد و محصولات استان گیلان

• کشاورزی: قلب اقتصادی گیلان بر پایه کشاورزی است.

  • برنج: گیلان قطب اصلی تولید برنج ایران است و "برنج مرغوب" از سوغات اصلی آن محسوب می شود.

  • چای: گیلان تنها منطقه تولید چای در ایران است و شهر لاهیجان به پایتخت چای ایران معروف است.

  • مرکبات: پرتقال، نارنگی و کیوی (گیلان تولیدکننده اصلی کیوی در ایران است).

  • فندق: زیتون، بادام زمینی و گیاهان دارویی.

• دامداری و پرورش طیور: تولید گوشت مرغ و تخم مرغ از دیگر فعالیتهای مهم اقتصادی است.

• صنایع دستی:

  • چموش دوزی (نوعی پاپوش محلی)

  • حصیربافی (از نی و برگ درختان)

  • نمد مالی

  • قالیبافی و گلیم بافی (با طرحها و رنگهای خاص گیلانی)

  • سفالگری

  • چوبسازی (ساخت قایق و وسایل تزیینی)

• صید و شیلات: بندر انزلی یکی از مهم ترین پایگاه های صیادی ایران در دریای خزر است.

  ماهی کپور، کفال، اوزون برون و خاویار از محصولات مهم آن است.

• صنعت گردشگری: به دلیل جاذبه های طبیعی و فرهنگی فراوان، گردشگری نقش بسیار پررنگی در اقتصاد استان دارد.

۴. جاذبه های گردشگری استان گیلان

گیلان بهشت گردشگران طبیعتگرد و فرهنگدوستان است.

• طبیعی:

  • دریاچه زیبا و منحصر به فرد انزلی: با نیزار ها و لاله های مردابی اش.

  • تالاب بین المللی انزلی: از مهمترین زیستگاه های پرندگان مهاجر.

  • جنگل های هیرکانی: (میراث جهانی یونسکو) مانند جنگل ماسوله، سیاهکل، فومن.

  • ییلاقات چشم نواز: مانند سوباتان، دلفک، اسپین، جیرده.

  • کوهستان سرسبز: مانند سماقوش در ماسوله و لیلاکوه در شرق گیلان.

  • آبشارها: آبشار لاتون (بلندترین آبشار شمال ایران)، آبشار ویسادار در سیاهکل، آبشار شیطانکوه در فومن.

  • سواحل دریای خزر: به ویژه سواحل کیاشهر، انزلی، هشتپر و آستارا.

• تاریخی و فرهنگی:

  • روستای پلکانی ماسوله: مشهور به "بهشت گردشگران" با معماری منحصر به فرد و بافت تاریخی.

  • بازارهای هفتگی: مانند بازار سنتی رشت و بازارهای محلی هر شهر که رنگ و بوی خاصی دارند.

  • آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی در رشت.

  • باغات چای لاهیجان و موزه تاریخ چای (آرامگاه کاشف السلطنه).

  • قلعه رودخان فومن: دژ عظیم و باستانی با بیش از ۹۰۰ پله در میان جنگل.

  • خانه های تاریخی: مانند خانه ابریشمی در رشت.

• مذهبی:

  • بقعه شیخ زاهد گیلانی (مراد شیخ صفیالدین اردبیلی) در لاهیجان.

  • آرامگاه دکتر محمد مصدق در احمدآباد (شهرستان آستارا).

۵. غذاهای محلی

غذاهای گیلانی از خوشمزه ترین و معروفترین غذاهای ایرانی هستند که اغلب با برنج، سبزیجات معطر محلی (ترشه، چوچاق، سیر، گشنیز)، ماهی و مرغ تهیه می شوند.

• میرزا قاسمی: شناخته شده ترین غذای گیلانی (بادمجان کبابی با سیر، گوجه و تخم مرغ).

• باقالی قاتوق: با باقالی، مرغ (یا گوشت)، تخم مرغ و ادویه های خاص.

• زیتون پرورده: زیتون پر شده با گردو و انار.

• ترشه تره: غذایی ترش مزه با تره و گردو.

• سیرابیچه: نوعی کلهپاچه محلی.

• کولی غورابی: ماهی شکمپر شده.

• آلبالو خورشت: خورشت ترش مزه با آلبالو.

• شکری نون: نوعی نان محلی شیرین.

• رشتی آش: آش مخصوص رشت با پیاز داغ فراوان.

۶. سوغاتی های استان گیلان

• خوراکی: برنج مرغوب، زیتون، روغن زیتون، رب انار، انواع ترشیجات محلی (سیرترشی، بادمجان ترشی)، ماهی سفید و کپور، چای لاهیجان، مربا (به ویژه مربای شقاقل)، کلوچه فومن، کماج.

• صنایع دستی: چموش، حصیربافی، محصولات چوبی، گلیم و جاجیم.

در انتها:

استان گیلان با ترکیب بی نظیر طبیعت سبز و بارانی، دریای آرام، کوهستان های ابری و فرهنگی غنی و مهمان نواز، یکی از بی همتا ترین مناطق ایران است.

این استان نه تنها یک مقصد گردشگری، بلکه یک تجربه کامل از آرامش، طعم های ناب و مهمان نوازی اصیل ایرانی را به مسافران خود هدیه می دهد.