استان لرستان

۱. اطلاعات کلی و جغرافیای استان لرستان

• موقعیت و همسایگی: لرستان در غرب ایران قرار دارد و از شمال با استان های همدان و مرکزی، از جنوب با خوزستان، از شرق با اصفهان و از غرب با استان های کرمانشاه و ایلام هم مرز است.

• مرکز استان: شهر خرم آباد

• وسعت: حدود ۲۸,۰۹۴ کیلومتر مربع (تقریباً ۱.۷ درصد از مساحت کل ایران)

• جمعیت: طبق آخرین سرشماری، جمعیت آن بیش از ۱,۷۶۰,۰۰۰ نفر است.

• ویژگی topography (ناهمواری): این استان کاملاً کوهستانی است و بخشی از رشته کوه بزرگ زاگرس را در بر می گیرد.

  وجود ارتفاعات بلند و دره های عمیق، چشم اندازهای بی نظیری به آن بخشیده است.

• آب و هوا: آب و هوای لرستان متنوع است ولی عمدتاً نیمه مرطوب و معتدل با زمستان های سرد و پر برف و تابستان های معتدل است.

  مناطق جنوبی آن نسبتاً گرمتر است.

• رودخانه های مهم:

  • رودخانه کشکان: طولانی ترین رودخانه استان

  • رودخانه سزار: از ادغام چند رودخانه تشکیل شده و نهایتاً به رودخانه دز می ریزد.

  • رودخانه بختیاری

۲. تقسیمات سیاسی و شهرهای مهم استان لرستان

استان لرستان دارای ۱۱ شهرستان، ۲۵ بخش و ۸۱ دهستان است.

شهرستان های مهم:

• خرمآباد (مرکز استان)

• بروجرد (دومین شهر بزرگ استان، قطب صنعتی و اقتصادی)

• دورود (قطب ارتباطی بین شمال، جنوب و غرب کشور)

• الیگودرز (دارای مرتفعترین شهرستان ایران و طبیعتی کوهستانی)

• کوهدشت

• پلدختر

• ازنا

• سلسله (الشتر)

• دلفان (نورآباد)

• رومشکان

• چگنی

۳. تاریخ و فرهنگ استان لرستان

• پیشینه تاریخی: لرستان از کهن ترین سکونتگاه های بشری در ایران است.

  کشفیات باستانشناسی نشان می دهد این منطقه در عصر آهن (حدود ۱۵۰۰ تا ۵۰۰ قبل از میلاد) تمدنی درخشان داشته است.

  اشیای مفرغی لرستان از مشهور ترین آثار باستانی جهان هستند.

• قومیت و مردم: مردم لرستان عمدتاً از قوم لر هستند و به زبان لری با گویش های مختلف (مانند لری خرمآبادی، لری بختیاری، لری ثلاثی) سخن می گویند.

• مذهب: اکثریت قاطع مردم لرستان مسلمان شیعه هستند.

• آداب و رسوم: فرهنگ لرستان بسیار غنی و ریشه دار است. موسیقی و رقص های محلی (مانند رقص چپی یا سهپا) بخش جدایی ناپذیر آیینها و جشنهای آنهاست.

  مراسم عروسی، عزاداری محرم و جشن های باستانی مانند تیرماسیزه (سیزدهبدر محلی) با شکوه خاصی برگزار می شوند.

• صنایع دستی: لرستان در صنایع دستی شهرت زیادی دارد که مهمترین آنها عبارتند از:

  • جاجیم بافی

  • وَرنی بافی (نوعی گلیم بدون پرز)

  • ماشته بافی (نوعی پارچه پنبه ای برای روانداز)

  • قالیبافی و گلیم بافی

  • نمد مالی

  • خراطی چوب

۴. جاذبه های گردشگری استان لرستان

لرستان یکی از مقاصد مهم طبیعت گردی و تاریخ گردی ایران محسوب می شود.

جاذبه های طبیعی:

• دریاچه گهر: ملقب به نگین زاگرس، یک دریاچه کوهستانی بی نظیر و خیره کننده در منطقه اشترانکوه.

• دره نیگاه: درهای سرسبز و زیبا در نزدیکی خرم آباد.

• پارکه ای طبیعی: پارک جنگلی شورآب، پارک جنگلی مخمل کوه، پارک جنگلی شیرز.

• آبشارها: آبشار نوژیان (از مرتفع ترین آبشارهای ایران)، آبشار افرینه، آبشار وارک، آبشار سرکانه.

• غارها: غار کلماکره (مربوط به عصر آهن)، غار ململه (پروانه)، غار یافته، غار پسته.

جاذبه های تاریخی و فرهنگی:

• قلعه فلک الافلاک (دژ شاپورخواست): نماد شهر خرم آباد، قلعه ای باستانی و باشکوه مربوط به دوره ساسانی که بر تپه ای طبیعی قرار دارد و امروزه به موزه تبدیل شده است.

• پل شکسته (شاپوری): بقایای یک پل باستانی ساسانی در خرم آباد.

• مناره آجری: یکی از بلندترین مناره های تاریخی ایران در خرم آباد.

• سنگ نوشته: کتیب های از دوره قاجار بر کوهی در خرم آباد.

• مقبره زیدبن علی: از اماکن مذهبی مهم در خرم آباد.

• بازارهای سنتی: بازار قدیمی بروجرد و بازار خرم آباد.

موزه ها:

• موزه قلعه فلک الافلاک: شامل بخشه ای باستانشناسی، مردم شناسی و هنرهای سنتی.

• موزه باستان شناسی خرم آباد: میزبان اشیای ارزشمند تاریخی، به ویژه مفرغ های لرستان.

۵. اقتصاد و محصولات استان لرستان

• کشاورزی و دام پروری: به دلیل کوهستانی بودن، بیشتر فعالیت های کشاورزی به صورت دیم انجام می شود.

  محصولات مهم شامل گندم، جو، حبوبات، برنج، انگور و سیب است.

  دامپروری (گاو، گوسفند و بز) نیز رونق دارد.

• صنعت: شهرستان بروجرد قطب صنعتی استان است و کارخانه های بزرگی در زمینه تولید قطعات خودرو، کابل و مواد غذایی در آن فعال هستند. شهرهای خرم آباد و دورود نیز از نظر صنعتی فعالند.

• معادن: لرستان دارای معادن غنی از جمله سنگ آهن، سرب و روی، سیلیس و سنگهای تزئینی است.

۶. سوغاتی ها و غذاهای محلی استان لرستان

• سوغاتی: کاک (نوعی نان محلی)، برساق، گُندم شیره، روغن حیوانی (روغن زرد)، عسل کوهی، حلواشکری و صنایع دستی.

• غذاهای محلی: غذاهای لری بسیار خوش طعم و معروف هستند.

  • خورش قلیه ترش: غذای معروف جنوب لرستان با سبزیجات محلی و ماهی.

  • خورش بِه آلو: خورشی ترش و شیرین با استفاده از آلو و به.

  • آشِ بیبی سه شنبه: آشی نذری با ترکیبات خاص.

  • دندون وا: نوعی کباب محلی.

  • سایر غذاها: آبگوشت محلی، خورش کنگر، خورش کدو.

۷. مشاهیر و شخصیتهای برجسته استان لرستان

• شاعران: محمدرضا شفیعی کدکنی (اگرچه بیشتر در مشهد زندگی کرده، اما اصالتاً اهل روستای کدکن ازنا است)، 

  عارف بروجردی (عارف و شاعر).

• علمای دینی: آیتالله العظمی بروجردی (از مراجع تقلید بزرگ شیعه در قرن معاصر).

• ورزشکاران: هادی ساعی (قهرمان تکواندو و دارنده مدال های المپیک و جهانی).

در انتها:

لرستان استانی با طبیعت خدادادی و بکر، تاریخ چند هزارساله و فرهنگ غنی و اصیل است.

این استان برای گردشگرانی که به دنبال تجربه کوهنوردی، دیدن چشمه ها و آبشارهای طبیعی، بازدید از آثار تاریخی منحصر به فرد و آشنایی با آداب و رسوم محلی هستند، مقصدی ایده آل و به یادماندنی محسوب می شود.