مرقد مطهر هشتمین اختر آسمان امامت و ولایت حضرت علی ابن موسی بن جعفر,امام رضا(ع) قبله گاه دلهای مومنین در شهر مشهد مقدس است. علی بن موسی الرضا (ع) در ۱۱ ذیقعده سال ۱۴۸ قمری در مدینه متولد شد و در سن ۵۵ سالگی به دست مأمون عباسی به شهادت رسیدند.
کهن‌ترین بخش‌های مرقد مطهر امام رضا (ع)، دیرینگی دهه ۶۱۰ قمری/ دهه ۱۲۳۰م دارد. بسیاری از سازه‌های این حرم شیعه، از صفویان به ویژه شاه طهماسب صفوی به جا مانده‌است. در داخل حرم رضوی چندین صحن، مسجد، رواق، موزه و کتابخانه وجود دارد.
تاریخچه مرقد مطهر امام رضا (ع)
حدود ۱۰ سال بعد از مرگ هارون، که مامون وی را در بقعهٔ هارونی در باغی که بعدها به باغ حُمید بن قحبطه معروف شد دفن کرد، علی بن موسی‌الرضا (ع) را در بالای سر هارون در آن بنا به خاک سپردند. مامون برفراز بقعه هارون، گنبد نیم‌کره‌ای شکل بنا نهاده بود. این بارگاه در طول تاریخ بتدریج وسعت یافته و بطور مرتب مرمت شده است.
معماری مرقد مطهر امام رضا (ع)
حرم مطهر امام رضا (ع) شامل گنبدها، گلدسته ها، نقاره خانه ها، سقاخانه ها، صحن ها، رواق ها، مقبره ها، مساجد، مدارس، تالارها، موزه ها و کتابخانه هاست. گنبدها شامل گنبد طلا، گنبد گوهرشاد، گنبد الله وردیخان، گنبد پریزاد و گنبد شیخ طبرسی هستند. گلدسته ها به دو دسته عباسی و گوهرشاد تقسیم می شوند.
در حال حاضر، ۹ صحن و ۲۶ رواق در حرم امام رضا وجود دارد. بزرگ‌ترین صحن، صحن جامع رضوی است که در جنوب حرم قرار دارد. سایر صحن‌ها به شرح زیر هستند:
- صحن انقلاب
- صحن آزادی
- صحن جمهوری اسلامی
- صحن قدس
- صحن مسجد گوهرشاد
- صحن غدیر
- صحن کوثر
- صحن هدایت
اکنون بزرگ‌ترین رواق حرم، رواق امام خمینی است که قبلاً صحن بوده و عملیات مسقف‌سازی آن از سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۵ انجام شده‌است. هم‌چنین رواق‌های دارالولایه، دارالحجه و دارالاجابه از رواق‌های بزرگ حرم امام رضا هستند.
دسترسی محلی مرقد مطهر امام رضا (ع)
- مسیر غربی حرم : خیابان شیرازی ـ مبادی ورودی ـ بست شیخ طوسی ، سمت راست: از طریق صحن جمهوری اسلامی ، سمت مقابل: از طریق صحن انقلاب اسلامی
- مسیر شمالی حرم : خیابان طبرسی ـ مبادی ورودی ـ بست شیخ طبرسی، از طریق صحن انقلاب
- مسیر شرقی حرم : از خیابان نواب صفوی ـ مبادی ورودی ـ بست شیخ حرعاملی، سمت مقابل: از طریق صحن انقلاب اسلامی، سمت چپ: از طریق صحن آزادی
- مسیر جنوبی حرم : خیابان‌‌های امام رضا و شهید اندرزگو، از طریق صحن جامع رضوی
